ALERGIA POKARMOWA
- NIETOLERANCJA POKARMOWA -

dr hab. med. Marek Modrzyński
specjalista alergolog; specjalista laryngolog

Nietolerancja pokarmowa stanowi jeden z trudniejszych problemów diagnostycznych. W części przypadków jest to faktyczna alergia,
a więc sytuacja, w której za wystąpienie objawów odpowiedzialne są mechanizmy immunologiczne.

W pozostałych przypadkach w grę wchodzą mechanizmy niezwiązane z alergią, które powodować mogą jednak podobne dolegliwości.

Część z nich może być spowodowana zawartymi w pokarmach substancjami, które są takie identyczne, jak te  wydzielane u  człowieka w  trakcie reakcji alergicznych (histamina) lub o zbliżonym działaniu (tyramina). Zawiera je też żywność poddana fermentacji (sery), konserwy rybne, tuńczyk, makrela, czekolada, niektóre wędliny i owoce.

SUBSTANCJE WYWOŁUJĄCE NADWRAŻLIWOŚĆ POKARMOWĄ

Podobnie niekorzystne objawy wywoływać mogą dodatki do żywności

POTENCJALNIE SZKODLIWE DODATKI DO ŻYWNOŚCI

Rola alergologa polega m.in. na wykonaniu odpowiednich testów, które umożliwiłyby zróżnicowanie tych dwóch sytuacji.

Najczęściej wykonywane testy alergiczne w przypadkach podejrzenia alergii pokarmowej to: punktowe testy skórne, oznaczenia sIgE z krwi,
próby prowokacyjne oraz testy płatkowe (które są przydatne szczególnie u małych dzieci).

U dorosłych alergię pokarmową powodują z reguły produkty pochodzenia roślinnego,
u dzieci natomiast zwierzęcego. 

Najczęściej uczulającymi produktami są:

Mleko (najważniejszy alergen pokarmowy u dzieci). Pamiętać należy, że w przypadku tego uczulenia wszystkie produkty zawierające w  swym
składzie mleko mogą być przyczyna wystąpienia objawów alergii pokarmowej – a więc przetwory mleczne, sery, cielęcina, wołowina, śmietana,
masło i  inne produkty. W większości przypadków alergia na mleko samoistnie ustępuje w pierwszych latach życia.

Konieczne jest jednak stosowanie przez ten czas odpowiednich mieszanek mlekozastępczych, co jest najlepszą metodą łagodzenia objawów. Większość dzieci nabywa tolerancji już po ok. 12 miesiącach stosowania diety eliminacyjnej.

DIETA DZIECKA Z ALERGIĄ

Jajka (również ważny alergen wieku dziecięcego). Jest to jak można się domyślić bardzo rozpowszechniony alergen – wchodzi w skład wielu produktów – ciast, makaronów, pierogów, zup w proszku i sosów. Na białka jajek kurzych najczęściej uczulone są dzieci.

Zboża (kolejny częsty alergen wieku dziecięcego). Najczęściej występuje uczulenie na białko (gluten) zawarte w zbożach i ich przetworach,
takich jak pieczywo, makarony czy  kasze. Proszę pamiętać, że choroba zwana celiakią to zupełnie coś innego.

Soja. To alergen coraz częściej uczulający. Powód – jest to tanie białka dodawane jako „wypełniacz” do wielu produktów żywnościowych.
Robi się też z niego zdrową żywność - sosy, kotlety bezmięsne, itp.
Niestety alergia na soję występuje też u dzieci, u których w związku z uczuleniem na mleko wprowadzono mleko sojowe (co jest błędem).

W tych wypadkach u dużego procenta z nich dochodzi do uczulenia na soję.

Orzechy (zwłaszcza orzeszki ziemne, rzadziej inne) – nie są w Polsce częstym alergenem, jednak są alergenem bardzo silnym.
U niektórych osób spożycie nawet nieznacznych ilości orzeszków stanowić może zagrożenie życia. Tłuszcz z orzeszków dodawany
jest też do całego szeregu produktów.

Ryby (zwłaszcza ryby wędzone). Objawy mogą pojawić się niestety też po zjedzeniu mięsa zwierząt karmionych mączką rybną.
Alergii na ryby może towarzyszyć alergia na krewetki, małże, itp. Alergia na krewetki występuje też u części osób uczulonych
na roztocze kurzu domowego (w roztoczach i krewetkach jest ten sam alergen).

Owoce (najczęściej cytrusowe) i ich przetwory oraz truskawki.

Warzywa – marchew, seler, pomidory, groch, fasola, pomidory i wspomniana już soja.

UWAGA

Owoce i warzywa powodować mogą tzw. zespół alergii błony śluzowej jamy ustnej – występuje on u osób uczulonych równocześnie
na pyłki roślin (najczęściej drzew lub bylicy). Polega to na tym, że w pyłkach i niektórych owocach zawarty jest ten sam alergen uczulający.

Czekolada, kakao, miód (w miodzie może uczulać zawarty w nim pyłek).

Objawy alergii pokarmowej mogą być bardzo różne. U małych dzieci dość często pojawiać się mogą np. zaostrzenia chorób skóry
(atopowe zapalenie skóry; skaza białkowa). Mogą pojawiać się też oczywiście dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego
(zaparcia, biegunki, ulewania) i układu oddechowego (alergiczny nieżyt nosa, kaszel, nawracające zapalenia oskrzeli).
W części przypadków alergia pokarmowa odpowiedzialna też być może za gromadzenie się płynu w uszach
(wysiękowe zapalenie ucha środkowego u dzieci).

MAŁOINWAZYJNE ZABIEGI LARYNGOLOGICZNE

LECZENIE CHRAPANIA - POLIPY NOSA - PRZEROST MAŁŻOWIN NOSOWYCH - PRZEROST MIGDAŁKÓW - CZĘSTE ANGINY - UZALEŻNIENIE OD KROPLI - BEZDECH SENNY - KRWAWIENIE Z NOSA
INHALACJE AMSA - PERFORACJA PRZEGRODY NOSA - MIGRENY BOTOKS - SKRZYWIENIE PRZEGRODY NOSA - ZAPALENIE ZATOK - PŁUKANIE ZATOK - OTYŁOŚĆ A CHRAPANIE