
ASTMA OSKRZELOWA
- JAK MOŻNA POTWIERDZIĆ ROZPOZNANIE -

dr hab. med. Marek Modrzyński
specjalista
alergolog; specjalista laryngolog


Astma oskrzelowa to przewlekła
choroba zapalna,
której nasilenie najlepiej ocenia spirometria

Astma oskrzelowa to choroba zapalna -
skutkiem tego zapalenia jest skurcz oskrzeli, kaszel i duszność
W wielu przypadkach
typowy obraz choroby oraz współistniejąca
alergia są wystarczającymi
przesłankami aby postawić rozpoznanie.
Niestety ze względu na podobny przebieg innych chorób nie zawsze jest to
takie proste.
W przebiegu diagnostyki rozpatrzyć można
dwie sytuacje
SYTUACJA I
W przypadkach zaawansowanych, gdy choroba trwa już
jakiś czas, jak też w okresach zaostrzeń (duszność, kaszel) spirometria
u osób z astmą wykazuje zazwyczaj stan tzw. obturacji czyli inaczej
mówiąc zwężenie oskrzeli. Samo wykazanie obturacji nie dowodzi jednak z
całą pewnością,
że u danej osoby występuje astma, gdyż stan taki pojawić się może także w
innych schorzeniach. Dla astmy bardzo charakterystyczne jest
natomiast to,
że zwężenie oskrzeli jakie w niej występuje jest możliwe do szybkiego
odwrócenia po zastosowaniu pewnych leków.
To właśnie zjawisko znalazło zastosowanie w diagnostyce.
TEST ODWRACALNOŚCI
OBTURACJI
W teście tym chory, u którego
spirometria wypada nieprawidłowo otrzymuje w inhalacji preparat zdolny
do odwrócenia zwężenia oskrzeli.

Po inhalacji wykonywana jest
ponownie spirometria.
Jeśli wykaże ona poprawę to test
uznaje się za dodatni, co przemawia za ostatecznym rozpoznaniem choroby.
SYTUACJA II
UWAGA
prawidłowy wynik spirometrii nie wyklucza obecności astmy oskrzelowej
co więcej
u większości chorych z astmą pomiędzy
napadami duszności spirometria
wypadać może zupełnie prawidłowo, zaś
dolegliwości mogą być znikome,
często skutkuje to brakiem właściwego
rozpoznania.
Jednocześnie wiadomo też jednak, że u osób, u których w
momencie zgłoszenia się do lekarza nie ma objawów choroby lub/i badanie
spirometryczne wypada prawidłowo najczęściej utrzymuje się tzw.
nadreaktywność oskrzeli czyli ich nadmierna reakcja na czynniki,
które są obojętne dla osób zdrowych. Z tego właśnie powodu opracowano
wiele sposobów (tzw. prób/testów prowokacyjnych)
mających za zadanie
wykrycie takiej nadreaktywności, gdyż jej obecność stanowić
może potwierdzenie obecności astmy.

W astmie po zastosowaniu próby
prowokacyjnej dochodzi do zwężenia oskrzeli Pomimo, że wykonanie prób
prowokacyjnych nie jest zbyt skomplikowane, ani szczególnie uciążliwe
dla pacjentów to niestety przeprowadzane
są one stosunkowo rzadko. Jedną
z przyczyn takiego stanu rzeczy jest zapewne brak odpowiedniego finansowania
wspomnianych procedur
(np. w poradniach alergologicznych) przez NFZ. Tak
czy inaczej zaniechanie tych badań, co oczywiste, skutkować
może brakiem
rozpoznania i właściwego leczenia, bądź też odwrotnie -
leczeniem przeciwastmatycznym osób, które wcale astmy nie mają.
TEST
WYSIŁKOWY Wiadomo, że wielu
pacjentów chorujących na astmę zgłasza, że dolegliwości ich nasilają się
po wysiłku fizycznym.

Test wysiłkowy jak sama nazwa wskazuje do
wykrycia nadreaktywności oskrzeli wykorzystuje więc właśnie taki
wysiłek.
Badanie przeprowadzane jest z użyciem specjalnej bieżni lub
cykloergometru rowerowego.

W jego trakcie wykonywana jest wielokrotnie
spirometria. "Spadek jej wartości" jest bardzo typowy
dla astmy,
podczas gdy u osób zdrowych nie obserwuje się analogicznych zmian
spirometrycznych. Test
wysiłkowy jest niestety męczący, niezbyt "wygodny", a poza tym nie
wszyscy pacjenci mogą go wykonać (choroby serca, narządu ruchu, itp).
Test ten można jednak próbować z powodzeniem zastąpić innym testem,
jakim jest
TEST Z HIPERTONICZNYM ROZTWOREM SOLI
Mimo innego bodźca wyzwalającego, patomechanizm
na bazie którego dochodzi do skurczu oskrzeli w teście wysiłkowym i w teście
z roztworem
soli jest bardzo podobny.

Całe badanie jest całkowicie bezbolesne.
Chory w przeciągu kilkunastu minut przechodzi
cykl inhalacji z wykorzystaniem roztworu soli o specjalnie
dobranych parametrach.
Po każdej pojedynczej inhalacji wykonywana jest spirometria
pozwalająca wychwycić skurcz oskrzeli, o ile taki występuje.

Duża wartość testu opiera się na spostrzeżeniu, że
reakcja skurczowa oskrzeli na wdychany roztwór jest mała u osób
zdrowych,
a duża u chorych na astmę.
Wskazania do
przeprowadzenia wspomnianego testu to, m.in.:
1.
kliniczne objawy astmy bez uchwyrnych dowodów obturacji
(czyli np. przy
prawidłowej spirometrii)
2. niejednoznaczny obraz
chorobowy 3.
diagnostyka kaszlu o nieznanej przyczynie
4.
ocena skuteczności prowadzonego leczenia
TEST Z METACHOLINĄ
(TEST METACHOLINOWY) Test
z metacholiną to test z substancją wywołującą bezpośrednio skurcz
oskrzeli. Ponieważ w Polsce metacholina nie jest dopuszczona do
zastosowań medycznych, testu tego w zasadzie nie powinno się wykonywać,
chyba że dany ośrodek posiada na to zgodę komisji bioetyki
(czyli jeśli będzie to działanie w ramach zatwierdzonego eksperymentu
medycznego).


MAŁOINWAZYJNE ZABIEGI LARYNGOLOGICZNE
LECZENIE CHRAPANIA -
POLIPY NOSA -
PRZEROST MAŁŻOWIN
NOSOWYCH - PRZEROST
MIGDAŁKÓW - CZĘSTE
ANGINY - UZALEŻNIENIE
OD KROPLI - BEZDECH
SENNY - KRWAWIENIE Z NOSA
INHALACJE AMSA
- PERFORACJA
PRZEGRODY NOSA -
MIGRENY BOTOKS -
SKRZYWIENIE PRZEGRODY NOSA -
ZAPALENIE ZATOK -
PŁUKANIE ZATOK -
OTYŁOŚĆ A CHRAPANIE
|